کشف الارتیاب فی اتباع محمد بن عبدالوهاب (کتاب)
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | سید محسن امین عاملی |
| موضوع | وهابیت |
| سبک | ردیهنویسی |
| زبان | عربی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | مکتبة الحرمین |
کَشْفُ الاِرْتیاب فی أَتْباعِ مُحمّد بْن عَبْدالْوَهّاب کتابی در نقد و رد عقاید وهابیت نوشته سید محسن امین (متوفای ۱۳۷۱ق). وی در این کتاب به تاریخ و چگونگی شکلگیری وهابیت پرداخته و به تفصیل، ادله معتقدات آنان در موضوعاتی مانند توسل، نذر کردن برای غیر خدا، شفاعت و زیارت قبور ائمه را نقد و رد کرده است.
درباره مؤلف
سید محسن بن سید عبدالکریم امین عامِلی عالم دینی، ادیب و شرح حال نگار شیعی اهل جبلعامل لبنان که نسب وی به حسین ذی الدمعه فرزند زید بن علی میرسد. سید محسن امین در سال ۱۳۷۱ق (۱۳۳۰ش) در دمشق درگذشت و در مقابل حرم حضرت زینب(س) مدفون شد.[۱]
انگیزه تألیف
سید محسن امین در مقدمۀ کتاب، انگیزۀ خود را پاسخ به اقدامات ویرانگر وهابیان در حجاز بیان میکند. با تضعیف قدرت حکومتهای اسلامی، وهابیانِ نجد بر مکه و مدینه مسلط شدند و به تخریب زیارتگاههای مسلمانان پرداختند، از جمله:
- گنبد و بارگاه اهلبیت و ضریح آنان در بقیع.
- آرامگاه پدر، مادر، اجداد، عموها و اصحاب حضرت محمد(ص).
- مکانهای متبرک مرتبط با زندگی پیامبر و اولاد ایشان.
این اقدامات نهتنها آثار تاریخی و معنوی را نابود کرد، بلکه وهابیان با تبدیل این مکانها به محل ریختن زباله و کثافات، به اهانت به مقدسات مسلمانان پرداختند.
سید محسن امین با اشاره به تأثیر عمیق این رویدادها بر جامعۀ اسلامی، این رساله را برای رد شبهات وهابیان نوشت و با استناد به کتاب (قرآن)، سنت، عقل، اجماع و سیرۀ پیشینیان، ادعاهای آنان را باطل شمرد.[۲]
محتوا
این کتاب، شامل سه مقدمه، سه باب و یک خاتمه است.[۳]
- مقدمه اول: تاریخ وهابیت که در چهار فصل بررسی شده است. (مؤسس وهابیت، جنگهای امیر مکه با وهابیون، جنگ والی مصر با وهابیون، اعمال و رفتار وهابیون در حجاز، عراق و شام)
- مقدمه دوم: امور مهمی که در رد شبهات وهابی هاست. (۱۹ مورد)
- مقدمه سوم: تشبیه وهابیون به خوارج (۱۹ شباهت)
- باب اول: بیان اعتقادات وهابیون و انتساب فقهی آنها به مذهب احمد بن حنبل.
- باب دوم: بیان اعتقادات وهابیت در انتساب دیگر مسلمانان به کفر و شرک و ادله آنها و رد بر آنها به طور عموم.
- باب سوم: ادله تفصیلی اعتقادات وهابیها و پاسخ تفصیلی به آنها که در ۱۷ فصل ارائه میشود.
- خاتمه: خاتمه کتاب در بعضی فتاوی و معتقدات دیگر وهابیون که در متن کتاب ذکر نشده است.

همچنین در پایان کتاب، ۴۰۰ بیت از اشعار مؤلف در رد وهابیت با عنوان «العقود الدریة» به کوشش سید حسن امین فرزند سید محسن امین آمده است.[۴]
ترجمههای کشف الارتیاب
- «تاریخ و نقد وهابیت» ترجمه علیاکبر فائزیپور تهرانی به زبان فارسی.
- کتاب دیگری با عنوان «فراسوی پردهها» نیز منتشر شده که تلخیص و ترجمه کشف الارتیاب است.
پانویس
منابع
- امین عاملی، سیدمحسن، کشف الارتیاب، تحقیق حسن الامین، قم، مکتبة الحرمین، بیتا.
- امین عاملی، سیدمحسن، تاریخ و نقد وهابیت، ترجمه فائزی پور تهرانی، قم، انتشارات مطبوعات دینی.
- امین، سیدمحسن، اعیان الشیعه، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق.